Generalnie mówi się, że w ciągu swojego życia nawet 70% czasu przebywamy w domach. Dlatego powinniśmy myśleć nie tylko o zanieczyszczeniu powietrza na zewnątrz ale także tego zanieczyszczonego w naszym domu. Bowiem pamiętajmy, że zanieczyszczenia występujące w pomieszczeniach oddziałują na nas w sposób ciągły. Pamiętajmy, że nawet w przypadku kiedy stan powietrza na zewnątrz jest stosunkowo dobry, o co jednak w obecnych czasach coraz trudniej, to musimy wiedzieć, że dostając się do domu, powietrze ulega dodatkowemu zanieczyszczeniu.
Warto też wiedzieć, że materiały budowlane, wykończeniowe, środki czystości, meble wydzielają zanieczyszczenia chemiczne. Spalanie gazu w urządzeniach z otwartym paleniskiem (na przykład w kuchenkach gazowych) też przyczynia się do zanieczyszczenia powietrza. Dlatego musimy wiedzieć, że jego poziom w domu może być kilkukrotnie większy niż na zewnątrz.
Ponadto warto dodać, że obecność ludzi w pomieszczeniach również wpływa negatywnie na jakość powietrza. Dlaczego tak się dzieje? Gdyż zużywamy tlen i wydzielamy dwutlenek węgla oraz parę wodną.
Źródła i skutki zanieczyszczeń powietrza:
Tlenek węgla CO – Czad
Tlenek węgla (CO), potocznie czad – to gaz bardzo groźny dla człowieka. Cechuje się bezbarwnością i bezwonnością, a więc jest niemożliwy do wykrycia poprzez nasze zmysły.
Jak powstaje czad (tlenek węgla)
Czad czyli tlenek węgla powstaje w wyniku niepełnego spalania paliw węglopochodnych – drewna, węgla drzewnego, węgla, gazu czy oleju opałowego. Może być emitowany przez lampy i piecyki gazowe i naftowe, kotły na paliwa stałe i gaz, podgrzewacze wody, kominki, silniki spalinowe (na przykład przez auto, które mamy w garażu). Ponadto znajduje się również w dymie papierosowym.
Jakie są skutki wdychania tlenku węgla?
Należy wiedzieć, że zaburza dystrybucję tlenu dostarczanego do całego naszego organizmu przez krew. W zależności od wdychanej przez nas dawki gaz może pogorszyć jakość naczyń krwionośnych, zaburzyć koordynację ruchów, wywołać zmęczenie lub omdlenie, bóle głowy, osłabienie, dezorientację, zawroty głowy czy mdłości. Znów większe stężenie tego gazu może doprowadzić nawet do zgonu. Pamiętajmy, że objawy zatrucia tlenkiem węgla mogą być przez wielu z nas mylone z grypą lub zatruciem pokarmowym. Warto wiedzieć, że na niekorzystne skutki działania tego gazu zwłaszcza narażeni są osoby starsze, chorujące na serce i mające problemy z oddychaniem oraz dzieci i płody.
W wyniku czego może się wydzielać tlenek węgla?
Gaz ten może się wydzielać na skutek nieprawidłowego działania urządzeń, to jest złego zainstalowania, uszkodzenia lub nieodpowiedniej eksploatacji. Może również powstawać, kiedy do urządzeń spalających gaz nie zostanie doprowadzona odpowiednia ilość tlenu. Ponadto, co istotne powodem pojawienia się czadu w pomieszczeniu może być niewłaściwie działająca wentylacja, przede wszystkim grawitacyjna, w której następuje odwrócenie ciągu.
Warto podkreślić, że najwięcej zatruć tlenkiem węgla z tego powodu występuje w łazienkach, w których są zamontowane przepływowe gazowe podgrzewacze wody.
Radon
Radon to bezbarwny i bezwonny radioaktywny gaz szlachetny. Niestety jest rakotwórczy, bowiem produkty jego rozpadu osadzają się na płucach. Warto wiedzieć, że występuje naturalnie w przyrodzie, przede wszystkim tam, gdzie są duże pokłady granitu zawierającego uran. Kiedy radon znajduje się płytko pod powierzchnią, przedostaje się z gruntu do budynku w sposób naturalny z powodu różnicy ciśnienia powietrza.
W jaki sposób radon może trafić do budynku?
Radon do budynku może trafić poprzez nieszczelności w posadzkach, przejściach instalacyjnych, studzienkach, przez okna w piwnicach. A ponieważ jest znacznie cięższy od powietrza, może się gromadzić w piwnicach i niższych partiach domów niepodpiwniczonych. Może też wraz z cyrkulującym powietrzem przedostawać się do innych pomieszczeń. Ponadto, co istotne radon może się znajdować również w materiałach budowlanych – wyrobach zawierających popioły lotne, wyrobach ceramicznych, cemencie, mieszankach tynkarskich. Jednak jego zawartość jest niewielka i znacznie mniej zanieczyszcza budynek niż gaz przedostający się do gruntu.
Formaldehyd
Formaldehyd to bezbarwny gaz, który ma silny charakterystyczny zapach. Gdzie znajduje zastosowanie ten gaz? Warto wiedzieć, że jest stosowany w produkcji materiałów budowlanych i wykończeniowych (kleje, tapety, lakiery, wykładziny, tkaniny), w środkach czystości, a nawet w kosmetykach.
W budynkach najsilniejszym źródłem emisji tego gazu są wyroby drewnopochodne, które produkowane są metodami przemysłowymi: płyty MDF, wiórowe, paździerzowe, sklejki. Największą ilość tego gazu wydzielają materiały świeżo wyprodukowane. Z postępującym czasem wydzielanie słabnie, lecz całkowicie nie ustępuje.
Jakie objawy może wywołać formaldehyd?
Kiedy stężenie tego gazu wzrasta powyżej naturalnego, może on wywołać u nas ostre objawy, takie jak: podrażnienie spojówek, nosa i gardła, łzawienie, kaszel, uczulenie skóry, ucisk w klatce piersiowej, chrypę. Szereg przeprowadzonych badań wykazało, ze gaz ten jest jednym z czynników wywołujących astmę, może także być przyczyną wystąpienia chorób nowotworowych. Należy podkreślić, że każdy z nas ma inny próg wrażliwości na działanie formaldehydu. Jedni nie zauważają jego działania, podczas gdy inni z nas są bardzo na niego wrażliwi. Dlatego też przede wszystkim z tego względu nie jest określone minimalne stężenie formaldehydu, które można uznać za całkowicie nieszkodliwe.
Inne źródła zanieczyszczenia powietrza
Inne zanieczyszczenia – kiedy mówimy o innych zanieczyszczeniach powietrza, warto podkreślić, że wiele z nich jest produkowanych przez ludzi użytkujących budynki. Jednym z bardziej szkodliwych i znanych jest dym tytoniowy. Jest to wyjątkowo złożona substancja chemiczna. Zawiera przede wszystkim tlenek węgla, nikotynę, tlenki azotu, formaldehyd, amoniak i setki innych substancji.
Pamiętajmy też, że chemia gospodarcza stosowana w pracach gospodarczych (przy czyszczeniu mebli i elementów wykończenia, zabezpieczeniu podłóg) również zanieczyszcza powietrze, lecz stężenie substancji szkodliwych tam nagromadzonych jest stosunkowo nieduże.